Dajr ez Zaur (Deir ez-Zor) je najveći grad na istoku Sirije, smešten na obalama reke Eufrat i prestonica istoimene pokrajine. Kao sedmi grad po veličini u ovoj državi, u njemu je pre sukoba živelo oko 300.000 ljudi. Mešovito stanovništvo činili su Arapi, Kurdi, Jermeni i Asirci. Dajr ez Zaur bio je turistički, kulturni i poljoprivredni centar, kao i važno putno čvorište, raskršće puteva između Sirije i susednog Iraka. Međutim, grad i pokrajina su od posebne važnosti zbog eksploatacije bogatih naftnih polja koja se koriste za proizvodnju benzina i dizel goriva.
Sukobi između pobunjenika i vladinih snaga, trajali su od sredine juna 2011. do početka 2014. godine, nakon čega tzv. Islamska država potiskuje pobunjenike i okupira skoro celu teritoriju pokrajine Dajr ez Zaur, izuzev dela grada, aerodroma i nekoliko okolnih gradova koji ostaju pod kontrolom Oružanih snaga Sirije. Uslovi života u opkoljenim delovima grada od tog trenutka postaju sve teži. Tzv. Islamska država prekida distribuciju električne energije, što takođe utiče i na snabdevanje stanovnika pijaćom vodom, koja se obezbeđuje samo iz jedne vodovodne stanice. Zbog nestašice hrane, stanovnici Dajr ez Zaur-a pate od teške neuhranjenost, zbog čega ogranak agencije Ujedinjenih nacija za hranu i poljoprivredu – The World Food Programme, od aprila 2016. godine, organizuje dostavu humanitarne pomoći vazdušnim putem. Distribuciju humanitarnih paketa na terenu, sprovodio je Sirijski ogranak Crvenog polumeseca. Međutim, 17. januara 2017. godine, nakon napada tzv. Islamska država na grad, enklava je podeljena na dva dela. Aerodrom i istočni deo odvojeni su od zapadnih krajeva grada u kojima je bilo nastanjeno oko 93.500 ljudi. Ofanziva terorista primorala je WFP da privremeno obustavi letove i dopremanje humanitarne pomoći opkoljenim stanovnicima Dajr ez Zaura. Pre nego što je ova operacija zaustavljena, WFP je sproveo 177 letova, dostavio obroke za 93.000 osoba, kao i medicinski material i druge zalihe. Ukupna težina pomoći iznosila je 3.300 tona, a dostavljena je na 4.500 paleta sa preko 10.000 padobrana. Ipak, 29. januara portparolka WFP Bettina Luescher, izjavila je da je isporuka humanitarne pomoći nastavljena uz pomoć vladinih snaga stacioniranih u gradu. U međuvremenu, hrana, lekovi i druga pomoć dopremani su helikopterima Vojnog vazduhoplovstva Rusije i Sirije.
Zdravstveni sektor trpi teške posledice zbog nedostatka kvalifikovanog medicinskog osoblja, koje je napustilo grad, ali i nestašice lekova za kardiovaskularne bolesti, dijabetes i astmu. To je dovelo do zatvaranja tri klinike, te medicinsku negu pružaju još samo četiri zdravstvena centra.
Teroristi tzv. Islamske države, svakodnevno granatiraju opkoljene delove grada i pokušavaju da probiju odbrambene linije. To dodatno otežava, ionako već težak položaj civila. Prema procenama iz marta 2017. godine u gradu je zarobljeno još oko 72.000 stanovnika. Postoje nagoveštaji, da će prestonica tzv. Islamske države biti premeštena u Dajr ez Zaur, nakon što pripadnici ove terorističke organizacije definitivno budu poraženi i proterani iz Mosula i Rake. U nadi da će umesto toga dočekati mir i slobodu, stanovnici Dajr ez Zaura ostaju taoci u sopstvenim domovima.
Izvori:
- Besieged by ISIS: Photographs From Inside the Syrian City of Deir ez-Zor, TIME, 11.jun 2015. godine. dostupno na engleskom jeziku na: http://time.com/3916518/isis-syria-photographs/
- Justice for Life Observatory in Deir Ezzor, 420 Days of Siege Laid on Deir Ezzor: The De Facto Reality of the Besieged Neighborhoods with Numbers, februar 2016. godine, strana 9, dostupno na engleskom jeziku na: https://jfldz.org/wp-content/uploads/2016/04/Siege-of-Deir-Ezzor.pdf
- The United NationsOffice for the Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA), Syrian Arab Republic: Deir-ez-Zor Flash Update No. 2, 28. januar 2017. godine, strana 1, dostupno na engleskom jeziku na: http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/deir-ez-zor_flash_update_2_28jan2017.pdf
- Syria: Heavy fighting forces UN food relief agency to suspend airdrops in Deir ez-Zor, United Nations, 17. januar 2017. godine, dostupno na engleskom jeziku na:
- http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=55987#.WS6XsmiGOUk
- The United NationsOffice for the Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA), Syrian Arab Republic: Deir-ez-Zor Flash Update No. 2, 28. januar 2017. godine, strana 3, dostupno na engleskom jeziku na: http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/deir-ez-zor_flash_update_2_28jan2017.pdf
- Justice for Life Observatory in Deir Ezzor, 420 Days of Siege Laid on Deir Ezzor: The De Facto Reality of the Besieged Neighborhoods with Numbers, februar 2016. godine, strana 9, dostupno na engleskom jeziku na: https://jfldz.org/wp-content/uploads/2016/04/Siege-of-Deir-Ezzor.pdf
- PAX & The Syria Institute, Siege Watch Fifth Quarterly Report on Besieged Areas in Syria – November 2016-January 2017, strana 48, dostupno na engleskom jeziku na: https://siegewatch.org/wp-content/uploads/2015/10/pax-tsi-siege-watch-5-final-r.pdf
Fotografija: The Interpreter.